.png "عصر ایران")
۰۷ مرداد ۱۴۰۴
به روز شده در: ۰۷ مرداد ۱۴۰۴ - ۱۷:۰۷
وزش باد شدید و طوفان در برزیل (فیلم) دربارۀ یک کنسرت نمایش
«بهارنامک»: روایتی از رهایی، مرثیه‌ای برای ایران
نمایش «بهارنامک» نه‌تنها ما را به یاد تاریخ و هویت‌مان می‌اندازد، بلکه با زبانی هنرمندانه و متنی غنی، این پرسش را پیش روی ما می‌گذارد: چرا از گذشته خود غافل‌ایم؟ چرا تاریخ را از کتاب‌های درسی فرزندان‌مان حذف کرده‌ایم؟ و چرا روایت قدرت مردم از حافظه جمعی زدوده شده است؟
عصر ایران؛ محسن سلیمانی فاخر- در بزنگاهی تاریخی، در میانه‌ی زخم‌های کهنه‌ی یک ملت و یادگارهای فراموش‌شده‌ی فرهنگ و تمدن ایرانی، نمایش «بهارنامک» به کارگردانی گووان‌مهر اسماعیل‌پور بر صحنه نه‌تنها بازگویی هنرمندانه‌ای از گذشته‌ی پررنج ایرانیان بلکه فریادی است برای بیداری و بازاندیشی در مورد اکنونِ ملتهب ما.
این نمایش با نگاهی تیزبین به برهه‌ای حساس از تاریخ، مخاطب را به دل رخدادهایی می‌برد که در آن مردم، نه تماشاگر، بلکه کنش‌گر تاریخ‌اند؛ و نقش آن‌ها در شورش‌ها، اعتراضات و تحولات، از دل فراموشی بیرون کشیده می‌شود.
داستان نمایش در روزگاری جریان دارد که هلاکوخان مغول به همراه وزیر ایران‌دوست - خواجه نصیرالدین طوسی- دستگاه خلیفه عباسی را سرنگون می‌کند.
خلیفه‌ای که در نمایش با هنرمندی مهرداد ضیایی و نگاهی متفاوت از آن‌چه پیشتر در تئاتر و سینما دیده‌ایم، تجسم می‌یابد. خلیفه‌ای نه‌تنها مستبد، بلکه اسیر دلقک‌ها و چاپلوسانِ بادمجان‌دورقاب‌چین؛ چهره‌ای آشنا از امروز ما، در آینه‌ای تاریخی.
نمایشنامه‌ی «بهارنامک» بر مفاهیم و هویت ایرانی استوار است. در بطن آن، نقش فردوسی و جایگاه شاهنامه تجلیل و بازخوانی شده است. فردوسی نه تنها به عنوان شاعری اسطوره‌پرداز، بلکه به‌مثابه بنیان‌گذار اندیشه ایران‌ساز، چونان نمادی از مقاومت فرهنگی در برابر تهاجم بیگانگان، ستوده می‌شود.
نمایش، بدون آن‌که به شعار یا بزرگ‌نمایی بیفتد، تصویری از عظمت روح ایرانی به دست می‌دهد، در زمانه‌ای که زنان ما را به بردگی می‌بردند و مغولان بر ویرانه‌های ساسانیان قدم گذاشته بودند.
«بهارنامک» در دو لایه حرکت می‌کند: یکی، بازخوانی تاریخ از زاویه‌ای مغفول؛ دیگر، روایت شاعرانه‌ی پیوندی عاشقانه میان زن و مردی که در میانه‌ی جنگ و ویرانی، نوری از امید و عشق ناب را زنده نگاه می‌دارند. رابطه‌ی عاشقانه‌ی این دو، هرچند در روند نمایش قوام نیافته و از چگالی لازم برای تبدیل شدن به قهرمان یا قربانی برخوردار نیست، اما در ساختار کلی اثر، در حکم چاشنی احساسی‌یی است که لحن روایت را از خشکی تاریخ‌نویسی نجات می‌دهد.
در این اثر، گووان‌مهر اسماعیل‌پور با بهره‌گیری از متنی فاخر و آهنگین، ریتمی متوازن و طراحی صحنه‌ای منسجم، موفق شده مخاطب را با خود همراه کند.
با وجود آن‌که زبانِ مسجع نمایش گاه در ترکیب با سرعت بالای دیالوگ‌گویی باعث خستگی شنیداری می‌شود، اما با مدیریت مناسب ریتم و استفاده از زبان بدنی، تماشاگر را درگیر و مشتاق نگاه می‌دارد. پایان‌بندی و طراحی حرکات نیز در خدمت ساختار کلی قرار دارد، بی‌آن‌که دچار اغراق یا زیاده‌گویی شود.
درخشش بازیگران نقطه‌ی قوت دیگر نمایش است. مهرداد ضیایی در نقش خلیفه، با انعطاف بدنی، صدای قدرتمند و بیانی پرجزئیات، کاراکتری پیچیده و باورپذیر را به صحنه می‌آورد؛ کاراکتری که نه تنها نماد یک حاکم فاسد اما متظاهر، بلکه بازتابی از قدرت‌های فرسوده و تهی است.
کرامت رودساز نیز در قامت وزیر، تجربه‌ی سالیان خود را در اختیار نقش گذاشته و بازی‌یی متعادل و دقیق ارائه می‌دهد. گیلدا حمیدی با بازی صورت و چشم‌هایش، لحظاتی شاعرانه و تاثیرگذار خلق می‌کند و حسین عارف، همچون گذشته، با ترکیبی از استایل و حس درونی، نقش‌آفرینی درخشانی دارد. همچنین حضور چشم‌نواز مینا بیات در سکانس سماع، از نقاط زیبایی‌شناختی نمایش است.
نمایش «بهارنامک» نه‌تنها ما را به یاد تاریخ و هویت‌مان می‌اندازد، بلکه با زبانی هنرمندانه و متنی غنی، این پرسش را پیش روی ما می‌گذارد: چرا از گذشته خود غافل‌ایم؟ چرا تاریخ را از کتاب‌های درسی فرزندان‌مان حذف کرده‌ایم؟ و چرا روایت قدرت مردم از حافظه جمعی زدوده شده است؟
در این میان، نکته‌ای اساسی نیز نباید از نظر دور بماند: نمایش‌هایی از این جنس، که بی‌حضور ستاره‌های تجاری سینما اما با تکیه بر بازیگری اصیل، متن اندیشمند و دغدغه‌مند و کارگردانی حرفه‌ای خلق می‌شوند، سزاوار حمایت‌اند.
این حمایت نباید صرفاً در حد تشویق شفاهی باقی بماند، بلکه ضرورت دارد نهادهای فرهنگی با در نظر گرفتن سوبسید و تسهیلات، امکان تماشای این آثار را برای طبقات مختلف جامعه فراهم آورند.
تئاتر اندیشمند، مسئولانه و تاریخ‌مدار، نه تنها خوراک فرهنگی مردم، بلکه پاسدار حافظه‌ی تاریخی و امید اجتماعی است. «بهارنامک» مرثیه‌ای است برای آن‌چه از دست رفته، و سرودی برای آن‌چه هنوز می‌توان ساخت.
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
پرونده شکایت از «ابوالفضل ظهره‌وند» در هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان بررسی شد منابع نظامی اسرائیل: ایران آماده حمله غافلگیرانه به اسرائیل می شود/ ایران هنوز می تواند صدها موشک سریع پرتاب کند کهگیلویه و بویراحمد چهارشنبه تعطیل شد پیکان جوانان اگر همین امروز تولید می شد/ جذاب تر از محصولات تولید روز! (تصویری) قطعی برق در همدان 15 نوجوان را راهی بیمارستان کرد تعطیلی یک هفته‌ای کشور در هاله‌ای از ابهام؛ تصمیم نهایی فردا اعلام می‌شود کدام خوراکی‌ها بیشترین و کمترین افزایش قیمت را داشتند؟ فیلم جدید نائومی کاواسه به رقابت اصلی جشنواره لوکارنو رسید هند جای چین را در تأمین آیفون‌های آمریکا گرفت اعلام جرم دادستانی تهران برای یک کارتونیست شکایت دادستانی بابت یک کاریکاتور بورس ۳۵ هزار واحد ریخت توضیح هادی حیدری درباره یک کاریکاتور روسیه صادرات بنزین را به طور موقت ممنوع اعلام کرد کارت قرمز افکار عمومی به نمایندگان تمامیت خواه در جواب کارت زرد به وزیر ارشاد